Richard Pryor - Biografia

LukiSacz

Richard Franklin Lennox Thomas Pryor (ur. 1 grudnia 1940 w Peoria w stanie Illinois, zm. 10 grudnia 2005 w Los Angeles) – amerykański aktor i komik.

Był synem barmana, weterana II wojny światowej. Według jego własnych wspomnień wychowywał się w domu publicznym prowadzonym przez babkę.

Po porzuceniu szkoły odbył dwuletnią służbę wojskową (1958-1960), występował następnie w lokalach jako komik. Sławę zyskał w drugiej połowie lat 60. monologami wygłaszanymi w potocznym języku Afroamerykanów, z charakterystycznymi wulgaryzmami, które stały się swoistą wizytówka jego występów. Był jednym z prekursorów stylu monologów stand-up, a wśród jego następców wymienia się m.in. Eddiego Murphy'ego, Robina Williamsa czy Davida Lettermana.

Miał na koncie liczne role filmowe. Debiutował w 1967 w filmie Zajęte ciało, później wystąpił m.in. w nominowanym do Oscara filmie biograficznym Lady śpiewa bluesa (1972, z Dianą Ross w roli Billie Holiday). W czterech komediach partnerował Gene Wilderowi: Nic nie widziałem, nic nie słyszałem (1989), Sobowtór (1991), Czyste szaleństwo (1980), Express Srebrna Strzała (1976). Jako scenarzysta współpracował m.in. z Melem Brooksem. Przez pewien czas prowadził program The Richard Pryor Show w telewizji NBC.

Od 1986 cierpiał na stwardnienie rozsiane, co uniemożliwiło mu występy; pojawiał się jeszcze sporadycznie w filmach, po raz ostatni w 1997 w Zagubiona autostrada, w reżyserii Davida Lyncha, gdzie posługiwał się wózkiem inwalidzkim. Zmarł na atak serca w wieku 65 lat.

Był siedmiokrotnie żonaty (w tym dwukrotnie poślubiał Jennifer Lee i Flynn Belaine); wszystkie małżeństwa poza ostatnim związkiem z Lee kończyły się rozwodami. Miał siedmioro dzieci.

W 1998 został laureatem pierwszej Nagrody Humoru Amerykańskiego im. Marka Twaina.